Her sene milyonlarca ton yiyecek çöpe gidiyor, ama her yıl her birimiz planlamalar yapar, mutfakta yaratıcı olursak bu gıda israfını azaltabiliriz.

Bir düşün bakalım, hiç kötü, çirkin gözüktüğü ve pek iştah açıcı olmadığı için çöpe armut attığın oldu mu? Yahut, aynı durumu buzdolabının bir köşesinde unutulmuş veya tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş bir yoğurt ile yaşadın mı?

Çöpe yiyecek atmanın dünyamız için ciddi sonuçları var. Tedirgin edici bir genel görünüm çizmek için bir veri paylaşmak yeterli olacaktır: Her yıl 1,3 milyar tondan fazla gıda israf ediliyor, bu miktar insanların tüketimine yönelik dünya genelinde üretilen besin ürünlerinin yaklaşık üçte birine karşılık geliyor.

Daha fazla bilgiye ulaşmak istersen şu adrese bakabilirsin bilgi grafiği.

İsrafı önlemek için tüyolar

Evde herkesin uygulayabileceği ve böylece yemek atıklarını azaltabileceği birkaç tüyo bulunuyor:

• Yalnızca ihtiyacın olan şeyleri satın al. Yiyeceklerinin bir planını çıkar ve bir alışveriş listesi hazırla. Düşünmeden, dürtülerin yüzünden bir şeyler satın almanın önüne geç. İsraf miktarını azaltacaksın üstelik tasarruf edeceksin.
• Kötü görünen, çirkin meyve ve sebzeleri alın. Bu tür sebzelerle meyveler yalnızca estetik standartları karşılamadığı için çöpe gidiyor. Oysa lezzet ve içerikleri öbürleriyle aynı.
• Tarihleri anlamaya başla: “Son tüketim tarihi” besini tüketmenin sağlıklı ve güvenli olduğu tarihi gösterir. “Tavsiye edilen tüketim tarihi” ise ilgili besinin kalitesinin bu tarihten önce daha iyi olduğunu ama söz konusu tarihten sonraki tüketimin de güvenli olduğunu ifade eder. “Son kullanma tarihi” üreticilerin ve perakendecilerin envanter cirosunun yani malların dönüşümünün yararlı olduğu anlamına gelir.
• Yiyecekleri akıllıca yerleştir. Dolaplarını ve buzdolaplarını doldururken ön tarafa en eski ürünleri yerleştir ve yenileri en arkaya koy. Bir kez açıldıktan sonra, besinleri taze tutmak için hava geçirmez saklama kapları kullan veya ürünlerin içerisine böceklerin girmesini önlemek için paketleri kapat.
• Arta kalan ürünleri yeniden kullan. Gerektiğinden fazla yemek pişirdiysen arta kalanları çöpe atma. Geri kalan kısmı başka bir gün için dondur veya arta kalanı öbür gün hazırlayacağın bir yemek için başka bir kaba aktar. Bir restorandaysan “bir şeyin azı iyidir” kuralını izle. Tam porsiyonun çok geleceğini düşünüyorsan yarım porsiyon tercih et ve arta kalanı götürmek için paket yaptır. Bu şekilde hem yiyecekten hem de paradan tasarruf edeceksin.
• Kaçınılmaz bazı yemek atıkları bulunuyor. Meyve ve sebze kabukları için bir gübre kovası oluşturabilirsin. Bu evde yapabileceğin girişim, iklim değişikliğinin etkisini azaltabilir.

Kaynaklar:

• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
• Ainia
• Sustainable Development Goals Fund (SDGF)