Epistaksis: burun kanadığında ne yapmalı?

Görünüşte etkileyici olsa da, burun kanaması ciddi değildir ve kolaylıkla tedavi edilebilir.

Burun deliklerinde oluşan bütün kanamalar epistaksis tıbbi ismiyle adlandırılır.
Burundaki kanama nasal septum (en dışarıdaki bölge) ya da onun gerisindeki bölge ve nazofarenks bölgesinde (burun deliklerinin hizasında yer alan farenks) olabilir.

Ön burun kanaması çok daha sık görülür ve çoğunlukla kılcal damarlar ağı ve ince kan damarlarından kaynaklandığından daha az ciddidir. Bu durumlarda, burun kanatlarına bir süre bastırıldığında kanama genellikle durur.

Arka burun kanaması örneğinde kanamanın kaynağı daha büyük boyutlu damarlardır, bu yüzden daha etkileyici bir görünüm oluştururlar ve basit bir bastırma yetersiz gelir. Bu durumda, daha karmaşık bir tampon uygulamasının gerçekleştirileceği acil servise gidilmesi gereklidir.

Burun neden kanar?

Burun özellikle formu ve anatomisi nedeniyle kanar: içinde çok sayıda kan damarı vardır (içimize çektiğimiz havayı ısıtmaya ve nemlendirmeye yararlar) ve bunlar yüzeyde yer aldıklarından lezyona uğramaları kolaydır.

Aynı şekilde, burundan girip çıkan hava da iç kısmı kaplayan zar tabakasını kurutup tahriş edebilir ve sonuçta kırılıp kanamaya yol açabilecek kabuklar oluşturabilir. Bu durum özellikle sıcaklık değişimleri sonucunda oluşur, bu yüzden sonbahar ve kışın daha fazla burnumuz kanar.

Burun kanaması durumunda izlenecek adımlar

Burun kanamalarının büyük çoğunluğu ciddi değildir ve birkaç dakika içinde durur.

  1. Sakin olun: burun kanaması bizi fazlasıyla endişelendirebilir, ama sakin olmaya çalışmak gereklidir. Vakaların büyük çoğunluğu olduğundan daha ciddi görünür ve neredeyse hepsi evde ya da iş yerinde tedavi edilebilir.
  2. Başınızı öne eğin: oturun ve hafifçe öne doğru eğilerek başınızı kalbin tam üzerinde tutun, böylece kanama azalır ve kan baş dönmesi ya da kusmaya neden olabilecek şekilde genze değil, burundan dışarıya doğru akar. Ağzınızdan nefes alın.
  3. Parmaklarınızla bastırın: burnu tıkamak için, baş ve işaret parmaklarınızla, bir mandal gibi burnun yumuşak kısmına, burun kemiğini oluşturan sert kısmın hemen altına bastırın. Burun kanaması durana kadar, yaklaşık olarak 5 dakika boyunca bastırmayı sürdürün. Kanama devam ederse, 10 dakika daha bastırın.
  4. Soğuk uygulayın: kanama hâlâ durmamışsa, burun kemiğinin üzerine soğuk kompres ya da buz uygulayabilirsiniz. Kanama durunca, öne doğru eğilmek ya da burnu sümkürmek gibi, tekrar başlamasına neden olabilecek hiçbir şey yapmayın.
  5. Uzanmayın: burun kanaması sırasında uzanmak tavsiye edilmez, kan yutabilir ve burnun daha fazla tıkanmasına neden olabiliriz. Ayrıca bir süre burundan nefes almaktan da kaçının.
  6. Ne zaman doktora gitmeli: kanama 15 dakikadan uzun sürüyorsa; bu durumda bir travma ya da darbe nedeniyle oluşmuş demektir. Daha ciddi olan bu kanama türü, atardamar yüksek basıncı, arteriyoskleroz, kan pıhtılaşmasında sorunlar vs. nedeniyle ileri yaştaki kişilerde görülür. Hasta ne kadar yaşlıysa lezyon o kadar ciddi olabilir.
  7. Burun deliklerini nemli tutun: önlem olarak günde iki kez burun boşluklarının örneğin vazelin sürülmüş pamuk yardımıyla nemli tutulması önerilir. Evde hava nemlendiricisi kullanmak da burun deliklerindeki kurumayı önleyebilir ve daha iyi nefes almayı kolaylaştırır.

Bu önerilerle burun kanaması durumunda nasıl davranmanız gerektiğini artık biliyorsunuz. Ancak, kanamayı durduramazsanız ya da aklınıza bir soru takılırsa, en iyisi bir sağlık profesyoneline başvurmaktır.

Sağlıkta tedbirli olmak her zaman en iyisidir.