En yaygın olan beyaz şeker, en az önerilen versiyondur. Size başka seçenekler sunuyoruz.

Çoğumuz için şeker, kahve ya da yoğurdun tadını artırmak için vazgeçilmez. Ancak, tüketilmesi organizmada ani glisemi artışlarına yol açabilir ve temel bir besin maddesi olmadığından, çok sayıda beslenme uzmanı sağlığımıza katkısını sorgulamakta.

Evlerin büyük çoğunluğunda bulunan beyaz şeker, şeker kamışı ya da pancarın geçirdiği arıtma süreçlerinin bir sonucu olarak besin maddeleri içermez. Bu işlemin sonucunda, tüketimi diş çürüğü, diyabet ve obezite gibi hastalıklara yakalanma riskini artıran sakaroz elde edilir.

Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) hazırladığı en son rapora göre, şeker tüketiminin bir günde alınan kalorilerin %10’unu aşmaması tavsiye ediliyor. Yani örneğin, günde 2000 kalori içeren normal bir beslenme düzeninde 50 grama kadar (yaklaşık 12 tatlı kaşığı) şeker tüketilebilir.

En sağlıklı ve doğal 7 tatlandırıcı

Piyasada, beyaz şekerin yerine kullanabileceğimiz, daha sağlıklı seçenekler mevcuttur. Bunlar şöyle:

1. Bal: Akdeniz diyetinin yıldızı olan tatlandırıcıdır ve diğerlerinin aksine, bitki ve toplama şekline göre farklı detayları olan, özel bir tada ve dokuya sahiptir. Fruktoz, glukoz, vitaminler, mineraller, aminoasitler ve enzimler içerir, ama yüksek bir glisemik indeksi vardır ve bu yüzden fazla tüketilmemesi gerekir. Besin maddelerini yitireceğinden, yüksek sıcaklıklara maruz bırakılmamış bir türün seçilmesi tavsiye edilir.
2. Panela: tam şeker kamışı şekeridir, yani mevcut olan en saf ve doğal türdür. Kökeni Kolombiya olan panela, bitkinin özlerinin buharlaştırılması ve ardından sakarozun kristalize edilmesi ile elde edilir. Esmer şekerden daha fazla besin maddesine sahip olsa da, besleyici değeri düşüktür. Aynı şekilde sakaroz içeriği yüksektir (%75 ila %85) bu yüzden aşırı miktarda tüketilmemesi uygundur.
3. Esmer şeker: şeker kamışından çıkartılır ve beyaz şekerden daha az rafine edilir, renginin daha koyu olması da bu yüzdendir. Beyaz şekerde olmayan vitaminler, mineraller ve aminoasitler içerir, ama oranları o kadar düşüktür ki beslenmeye önemli bir katkı sunmazlar.
4. Melas: pirinç, arpa, darı, pirinç ya da horasan buğdayı (bir buğday türü) gibi tahılların fermentasyonundan elde edilen üründür. Sıvı ve altın sarısı olan görünüşü bala benzer. Rafine şekerden biraz daha fazla vitamin ve mineral içerir, ama kanda yoğun insülin iniş-çıkışlarına neden olmaz ve vücudun yavaş yavaş özümseyeceği dengeli enerji sunar. Fermente edilmiş bir ürün olduğundan besinlerin sindirimini ve bağırsak mikrobiyotasının iyi durumunu destekler. Bütün bu nedenlerle en doğal, sağlıklı ve dengeli tatlandırıcı kabul edilir.
5. Hindistan cevizi şekeri: hindistan cevizi ağacı çiçeğinin özünden çıkartılan ve ısıtılınca sıvı kısmı buharlaşan bir şeker türüdür. Sonuçta kahverengi, çok tatlı ve çok hafif hindistan cevizi tadına sahip ince kristaller oluşur. En fazla potasyum miktarına sahip doğal tatlandırıcıdır ve işlem geçirmediğinden çok sayıda vitamin ve mineral içerir. Düşük glisemik endekse sahip olmasına rağmen (masa şekerinin %60 oranına karşı %35) tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekir.
6. Stevia: Antik Çin’de tıbbi bitki olarak kullanılan stevia rafine şekerden 300 kat daha fazla tatlandırır, bu yüzden çok az bir miktarla yoğun bir tat elde edilir. Besleyici içeriği yüksektir, ama kullanımı çok yenidir ve sağlığa olan faydaları henüz bilinmemektedir. Daha doğal formlarının kullanılması ve işlenmiş olduğundan sıvı, hap ya da beyaz toz şeklinde olanlardan kaçınılması tercih edilir.
7. Agave şurubu: tekila gibi fermente içkilerin de yapımında kullanılan Meksika’nın “mavi agave” bitkisinden elde edilen bir tatlandırıcıdır. Agave nektarı inülin (suda çözünür bir lif) ve fruktozca zengindir, beyaz şekerden daha tatlıdır ama daha yavaş bir şekilde özümsenir ve kandaki glukoz seviyesini o kadar fazla artırmaz. Siyah agave şurubu en az rafine edilen türdür, ama yüksek miktarda tüketimi karaciğere zarar verebileceğinden doza dikkat edilmesi şarttır.

Hiçbir bitkisel gıdanın endüstriyel hamur işleri kadar fazla şeker içermediğini unutmayın. Taze meyveler öğün aralarında yemek için, bütün işlenmiş ürünlerden (light olsalar bile) daha iyi bir seçenektir.

Şekerli ürünleri hayatımızdan tamamen çıkartmak zor olabilir (toplantılar ve partilerde her daim mevcutturlar), ama uzmanlar tüketimini teşvik etmemeyi ve az miktarda tüketilmelerini tavsiye ediyor.