Karbonhidratlar vücudumuzun işlev görmesini sağlayan “benzin”dir. Beslenme düzeninize mutlaka ekleyin!

Karbonhidratlar, vücudumuzun düzgün bir şekilde işleyebilmesi için ihtiyaç duyduğu üç makro besin türünden biridir (diğer ikisi yağlar ve proteinlerdir). Organizmanın en önemli enerji kaynağını oluştururlar ve sağlıklı ve dengeli bir beslenme için vazgeçilmezdirler.

Karbonhidratlar, enerji depolama ve elde etme konusunda beyne ve sinir sistemine yardımcı olan karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan biyomoleküllerdir.

Gram başına dört kilokalori içerir ve buğday (ekmek ve makarna), tam pirinç, meyve ve sebzeler, kuru baklagiller, kök sebzeler (patates, tatlı patates, yuca) gibi farklı gıda maddelerinde bulunurlar. Karbonhidratların ana işlevi organizmaya kolay erişilen ve depolanan enerjiyi sağlamak olsa da, aynı zamanda besin maddelerinin özümsenmesinde, kas kasılmasında ve hücre yapılarının oluşumunda da görev alırlar.

Beslenme uzmanları günde 200 ya da 300 gram, yani 3-5 porsiyon karbonhidrat tüketilmesini öneriyor. Günlük beslenmemizden aldığımız toplam kalorilerin yaklaşık %55’ine, yani günde aldığımız kalorilerin yarısına denk gelmeleri gerekir.

Karbonhidratlar neden beslenmeye dahil edilmelidir?

– Enerji kaynağı: vücut karbonhidratları, kolayca erişilmesi için yakıt kaynağı olarak karaciğerde ve kaslarda depolanan glikoz formunda kullanır. Bu nedenle, günde 100 gramdan daha az karbonhidrat alınması sağlığımızı etkileyebilecek besin eksikliklerine yol açabilir.

– Düşük kalorili: gram başına yağdan (ve alkolden) daha az kalori içerir, ayrıca hızlı bir şekilde tokluk hissi duyulmasına katkıda bulunurlar. Yani, karbonhidratça zengin bir beslenme düzeni izleyen kişilerin aşırı yemek yeme eğilimi daha azdır ve obezlik olasılığı da düşer.

– Sinir sistemini besler: bu makro besinlerde mevcut olan şeker molekülleri, yağlardan ya da proteinlerden enerji elde edemeyen hücreler olan alyuvarları ve beyin nöronlarını besler. Karbonhidrat molekülleri olmadan, vücudumuzun işlevleri zayıflar ve bozukluk ve işlevsizlikler ortaya çıkar.

– Bağırsak florasını iyileştirir: karbonhidratlar organizmamızda fermente olup kolayca sindirilerek sağlıklı bir bağırsak florasının korunmasına yardımcı olur. Bağırsak sağlığı iyileştiğinde besin maddeleri daha iyi özümsenir ve bağışıklık sistemimiz güçlenir.

– Proteinle karışık: karbonhidratlarla (örneğin makarna, pirinç, ekmek, patates) proteinlerin (et, balık, yumurta) karıştırılmasının sindirimi zorlaştırdığını duymuş olabilirsiniz, ancak bunu doğrulayan hiçbir bilimsel çalışma yoktur. Ayrıştırılmış diyetlerin temeli olan bu fikir pek gerçekçi değildir, çünkü gıdaları besin içeriklerine göre ayırmak çok zordur. Her gıda maddesi birkaç besin türünün kombinasyonundan oluşur.

– Tam karbonhidratlar tüketin: makarna, ekmek, tahıllar ve pirincin tam hali organizmamız için daha faydalıdır, çünkü daha fazla besin maddesi, vitamin ve lif içeren, ayrıca açlığı yatıştıran tahılın tamamını içerir. Bir tam ürün seçeceğiniz zaman, etiketteki besin içeriklerine dikkat edin: içindeki un tam değilse (minimum %75) ürün de tam değil demektir.

– Ruh halini canlandırır: karbonhidratlar beyindeki serotonin seviyelerini korumaya yardımcı olur. Mutluluk hormonu olarak bilinen bu madde sakinlik, keyif hissi üretir ve duygusal durumumuzu iyileştirir.

Gördüğümüz gibi, karbonhidratça zengin bir beslenmenin sağlığımıza sayısız faydası vardır. Bu şekilde, gerekli miktarı aldığımızdan emin olmak için karbonhidratça zengin çok çeşitli besin maddelerini tüketmemiz idealdir.

Yemeklerinize ekleyin, diğer tatlar ve besin maddeleriyle birleştirin ve miktarda aşırıya kaçmayın, böylece sağlığınıza fayda sağladığınızdan emin olabilirsiniz.